در سا لهای اخیر با رشد علوم نوین، تحولاتی اساسی در تکنولوژی وصنعت رخ داده است، تحولاتی که به دنبال بازدهی بالاتر، آسا نتر کردن کارو کم کردن هزینه مصرفی گا مهایی اساسی را برداشت هاند. در این میان نانوتکنولوژی را م یتوان مه مترین تحول تکنولوژی و صنعت دانست، تا جاییکه بسیاری از آن به عنوان انقلاب صنعتی قرن جدید یاد م یکنند. خوشبختانهایران نیز در این بین مستثنی نبوده و این تکنولوژی، به کمک نها دهای حامی،دانشگا هها و شرک تهای دان شبنیان پیشرف تهای چشمگیری داشته است که ایران را در میان اصل یترین کشورهای دارای این تکنولوژی قرار داده است.نانو به معنی یک میلیاردم و نانو تکنولوژی در واقع توسعه تحقيقات و فناوري در سطوح اتمي، مولكولي و ماكرومولكولي با طول تقريبي از ۱تا ۱۰۰ نانومتر، به منظور فراهم آوردن شناخت اصولي از پديد هها و مواد درمقياس نانو و با هدف ايجاد و استفاده از ساختارها، قطعات و سيست مهاييكه به خاطر اندازه كوچك و يا متوسط خوداراي خواص و عملكردهايجديدي هستند. در واقع با کنترل سایز ساختاری مواد در مقیاس ۱- ۱۰۰نانومتر، م یتوانیم خواص ویژ های را از مواد دریافت کنیم. نانو تکنولوژی درتمامی صنایع و به خصوص در پزشکی، فیلتراسیون، مواد غذایی، منسوجات،نفت و پتروشیمی، کشاورزی و بسیاری از صنایع مهم کاربر دهای اساسیدارد. در این بین م یتوان نانو فیلت رها را از دستاوردهای مهم نانو دانست کهدر صنایع مختلف توانسته است تاثیرات ب هسزایی را بر جای نهد.فیلترها موادی متخلخلی هستند که در فرآیند جداسازی یا تغلیظ مورداستفاده قرار م یگیرند. مه مترین ویژگی فیلترها، داشتن خلل و فُر جهایی باانداز ه و ابعاد مشخص است، به همین دلیل، فیلتر را یک محیط متخلخلم ینامند. سورا خها درصد بسیار زیادی از حجم فیلتر را در برم یگیرند وشبکه پیچید های از حفر هها را م یسازند. فیلترها م یتوانند از جنس پلیمرو یا سرامیک باشند.فیلترکردن یا فیلتراسیون، فرآیندی است که در آن یک مایع و یا گاز(سیال( به دلیل اختلاف فشار یا اختلاف پتانسیل الکتریکی و یا اختلاف غلظت از فیلتر عبور م یکند. با انجام عمل فیلتراسیون ذراتی که از اندازهحفر ههای فیلتر کوچ کتر هستند از آن عبور کرده و ذرات با اندازه بزر گتر،از سیال جدا شده و در پشت فیلتر م یمانند.عوامل زیادی در فیلتراسیون نقش دارند که در انتخاب نوع فیلتر وکارکرد آن موثر م یباشد عبارت است از:اندازه حفرات فیلتر: هما نطور که گفته شد موادی با اندازه بزر گتر ازحفرات فیلتر، در پشت آن باقی م یمانند و عبور نم یکنند، در نتیجه، برایجداسازی ذرات با اندازه مشخص باید از فیلترهای مناسب استفاده کرد.مقدار ذراتی که در پشت فیلتر باقی م یمانند: ذراتی که در پشت فیلترباقی م یمانند به مرور زمان و با استفاده مداوم از فیلتر بیشتر میشوند.

این مساله میتواند باعث مسدود شدن روزن ههای فیلتر شود. به این دلیل، بایدبعد از مدت زمان مشخصی، فیلتر را تعویض، و یا آن را پا کسازی نمود.این مساله که به گرفتگی فیلتر معروف م یباشد از اهمیت زیادی برخورداراست. زیرا تعویض و یا حتی تمیزکردن فیلتر هزین هبر است.فیلتراسیون در صنایع مختلف اهمیت ب هسزایی دارد. فیلترهای ب هکار رفتهشده در صنایع معمولا از نوع کیسه فیلتر بوده که نقش نسبتا مهمی را ایفام یکند. فیلتر کیس های ) bag filter ( عبارت است از محفظ های شامل تعدادیکیسه آویخته و وصل شده به نگه دارند ههایی موسوم به cage با عبور گازحاوی غبار از دریچه ورودی و حرکت به سمت خروجی فیلتر، غبار موجودروی سطح خارجی کیس هها م ینشیند. سپس در مقاطع زمانی معین با اعمالپالس هوا، غبار موجود بر کیسه تکانده شده و به هاپر زیرین فیلتر ریختهم یشود. به این ترتیب غبار از گاز جدا م یشود. یکی دیگر از تجهیزاتی کهبه صورت گسترده برای غبارزدایی هوا در صنایع سیمان استفاده م یشود بگفیلترها م یباشند. این نوع از فیلترها دارای بازدهی غبارگیری بالا م یباشندکه با توجه به نوع غبار تا ۹/ ۹۹ درصد بازدهی دارند. عاملی که کاربرد آن رامحدود م یکند، دمای گاز ورودی به آن م یباشد، با پیشرف تهای جدید درتهیه الیاف کیس های دامنه استفاده از آ نها وسی عتر شده است.در این میان نانو تکنولوژی توانسته در این مسیر نیز تاثیرگذار باشد. گفتیمیکی از مه مترین مسایل در مورد فیلترها انداز هی حفرات فیلتر م یباشد. اگرما بتوانیم در عین کوچک کردن حفرات جهت به دام انداختن ذراتی بااندازه ریزتر، بتوانیم حداقل افت فشار را نسبت به فیلتر های معمولی داشتهباشیم، م یتوانیم سیست مهایی با بازدهی بالاتر و البته دقی قتر داشته باشیم تاعملیات فیلتراسیون بهتر انجام شود. همچنین اگر فیلتراسیون در سطح فیلترانجام شود، با توجه به پال سهایی که دستگاه به سیستم وارد کرده و فیلتررا احیا م یکند، قطعا فیلت رهایی با عمر بالاتر و در نتیجه افت هزینه را برایما در پی دارد.

حال باید گفت نانو تکنولوژی در عین شگفتی هم هی این ویژگ یها را برای ما به ارمغان م یآورد. در پایان باید گفت نانو تکنولوژی توانسته است در راستای تاثیرات بسیار بزرگ خود در صنایع مختلف، در صنایع فیلتراسیون نیز نقش خود رابه خوبی ایفا کرده و فیلت رهایی با بازدهی بالاتر، عمر بیشتر برای ما فراهمآورد تا ضمن انجام فیلتراسیون بهتر، هزین ههای ما را نیز کاهش دهد.